Kiedy zawodnik może zmienić przynależność klubową? Czy klub możne uprawnić zawodnika poza tzw. oknami transferowymi? Czy w Ekstraklasie są limity obcokrajowców? ...czyli zasady uprawnień do rozgrywek Ekstraklasy.

Co to są okna transferowe?

Okna transferowe to okresy, w których zawodnicy mogą zmieniać swoją przynależność klubową. Daty okien transferowych określa każda federacja, zazwyczaj w porozumieniu z ligą, co wymaga zatwierdzenia przez FIFA. W Polsce są dwa okna transferowe: od 1 lipca do 31 sierpnia oraz od 1 lutego do 28 lutego. Oznacza to, iż w tym czasie zawodnicy mogą być pozyskiwani do klubów Ekstraklasy, I i II ligi. Okno transferowe ma znaczenie przede wszystkim dla klubu pozyskującego (polskie kluby mogą bowiem sprzedawać zawodników do lig zagranicznych w innych terminach - zgodnie z terminem okna transferowego obowiązującego w danym kraju).

Po zamknięciu okna transferowego zawodnik nie może zostać uprawniony do nowego klubu - oznacza to, iż wymagany komplet dokumentów musi wpłynąć do Ekstraklasy do godz. 23:59 ostatniego dnia okna transferowego. Jedyne dwa dokumenty, które mogą zostać złożone po zamknięciu okna transferowego to zezwolenie na pracę (dot. cudzoziemców spoza Unii Europejskiej) oraz Międzynarodowy Certyfikat Transferowy (o ile klub pozyskujący zawodnika wystąpił poprzez PZPN w tzw. systemie TMS o wydanie certyfikatu jeszcze w trakcie trwania okna transferowego). W powyższych sytuacjach zawodnik jest oficjalnie zgłoszony do rozgrywek ale nie może w nich występować do momentu dostarczenia kompletu dokumentów. Takie wyjątki są dopuszczone ze względu na terminy procedur administracyjnych niezależnych od klubów pozyskujących.

Czy zawodnik może zmienić przynależność klubową poza oknem transferowym?

Istnieje kilka wyjątków uprawnienia zawodnika do klubu poza terminami okien transferowych - wszystkie są opisane w odpowiedniej uchwale PZPN. Takie wyjątki to np.:

- uprawnienie zawodnika, którego poprzedni kontrakt został rozwiązany prawomocną decyzją Wydziału Gier PZPN z winy dotychczasowego klubu;

- uprawnienie zawodnika, który w danym sezonie (czyli od 1 lipca do 30 czerwca) 1. nie był uprawniony do żadnego klubu, 2. nie miał podpisanego kontraktu z żadnym klubem, 3. a w sezonie poprzednim posiadał profesjonalny kontrakt. Takich zawodników można uprawnić do 31 marca;

- uprawnienie zawodnika, który nigdy nie był zgłoszony ani potwierdzony do żadnego z klubów;

- uprawnienie zawodnika, którego nie łączy żaden kontrakt z klubem i który w okresie ostatnich 12 miesięcy nie brał udziału w żadnych rozgrywkach w Polsce lub zagranicą;

- uprawnienie zawodnika, którego zespół wycofał się z rozgrywek, a jego kontrakt został rozwiązany za porozumieniem stron;

- przewlekła kontuzja przynajmniej dwóch bramkarzy zgłoszonych do rozgrywek umożliwia uprawnienie kolejnego, dodatkowego bramkarza.

Ilu zawodników może uprawnić klub do rozgrywek Ekstraklasy?

Kluby uprawniają zawodników do rozgrywek Ekstraklasy na podstawie trzech list: A, B i C . Przepisy obowiązujące w Ekstraklasie od sezonu 2006/2007 są wzorowane na przepisach, które stosuje UEFA w rozgrywkach europejskich.

Lista A zawiera 28 pozycji, z czego na pierwszych 17 można uprawnić dowolnych zawodników, na pozycjach 18-24 można uprawnić zawodników szkolonych w federacji (czyli takich którzy w wieku od 15 do 21 lat przynajmniej przez trzy sezony występowali w klubie należącym do federacji), na pozycjach 25-27 można uprawnić zawodników szkolonych w danym klubie (czyli takich, którzy w wieku od 15 do 21 lat przynajmniej przez trzy sezony występowali w danym klubie), pozycja 28 jest dodatkową pozycją zarezerwowaną wyłącznie dla bramkarza.
Co ważne, na tej liście nie muszą być wykorzystane wszystkie pozycje. Jednak - dla przykładu - w sytuacji gdy klub nie posiada własnych wychowanków, na liście A straci trzy miejsca i w ten sposób będzie mógł zgłosić tylko 25 zawodników.

Na listę B można zgłosić dowolną liczbę zawodników poniżej 21 roku życia, którzy minimum dwa lata (nieprzerwanie) byli szkoleni w zgłaszającym ich klubie.

Lista C służy do wprowadzania zawodników z Młodej Ekstraklasy do pierwszego zespołu. Na liście tej może znaleźć się dowolna liczba zawodników zgłoszonych wcześniej do rozgrywek Młodej Ekstraklasy, którzy rozegrali w MESA co najmniej trzy oficjalne mecze.

11 marca 2010 roku Walne Zgromadzenie Europejskiego Stowarzyszenia Lig Zawodowych (EPFL) przyjęło rezolucję w sprawie limitu zawodników w drużynie, która powinna być przyjęta na szczeblu każdej ligi z zachowaniem lokalnych uwarunkowań. W związku z tym najpóźniej od sezonu 2012/2013 przepisy te ulegną korekcie - na liście A będzie maksymalnie 25 miejsc, natomiast lista B będzie mogła zawierać dowolną liczbę zawodników poniżej 21 roku życia; szczegóły są obecnie ustalane.

Ekstraklasa jest w tym momencie jedną z siedmiu ligi europejskich, w których już obowiązują limity zawodników; w sezonie 2010/2011 do tego grona dołączyła Premier League.

Czy w Ekstraklasie obowiązuje limit cudzoziemców?

Jak wynika z powyższego, w Ekstraklasie nie ma określonego limitu cudzoziemców, aczkolwiek obowiązujące przepisy wyraźnie promują i chronią obecność na listach A, B i C zawodników szkolonych w polskich klubach. W Ekstraklasie nie istnieją też przepisy narzucające minimalną liczbę polskich zawodników występujących na boisku w danym meczu. Przy okazji warto wspomnieć, że na kongresie FIFA w czerwcu 2010 roku poinformowano, że tzw. zasada 6+5 (sześciu piłkarzy krajowych + pięciu obcokrajowców w meczowej jedenastce) jest niezgodna z prawem unijnym i nie może być wprowadzona.

Jakie dokumenty należy złożyć przy uprawnianiu zawodnika?

Do uprawnienia zawodnika do rozgrywek Ekstraklasy konieczne jest złożenie następujących dokumentów:

- lista A, B lub C z wypełnionymi danymi o zawodniku (nazwisko, imię, data urodzenia, numer ewidencyjny zawodnika, numer na koszulce, okres obowiązywania kontraktu w klubie, poprzednia przynależność klubowa, data pierwszego uprawnienia zawodnika do klubu, rodzaj transferu: definitywny / czasowy / zawodnik wolny / wychowanek). Lista musi być potwierdzona przez Związek Piłki Nożnej właściwy dla klubu pozyskującego zawodnika;

- kontrakt zawodnika z klubem (kontrakty składane są w opisanych zamkniętych kopertach, podpisanych przez zawodnika i przedstawiciela klubu) lub deklaracja gry amatora - zgodnie z przepisami PZPN zawodnik grający w Polsce może posiadać status zawodnika profesjonalnego lub amatora;

- oświadczenie antykorupcyjne;

- umowa transferowa między klubami lub w przypadku zawodnika wolnego oświadczenie z jego poprzedniego klubu potwierdzające, iż nie łączy go kontrakt z tym klubem;

- w przypadku zawodnika cudzoziemca spoza obszaru Unii Europejskiej dokumenty potwierdzające legalizację pobytu zawodnika (wiza) oraz zezwolenie na pracę w Polsce;

- w przypadku przejścia zawodnika z klubu zagranicznego konieczny jest też Międzynarodowy Certyfikat Transferowy (ITC - International Transfer Certificate).

Co to jest Międzynarodowy Certyfikat Transferowy i jak przeprowadza się transfery zagraniczne?

ITC (International Transfer Certificate) to dokument wystawiany przez federację piłkarską kraju, w którym zawodnik był ostatnio uprawniony do gry. Zawiera on między innymi nazwę ostatniego klubu zawodnika i nazwę federacji wystawiającej certyfikat. Bez wydanego certyfikatu zawodnik nie może zostać uprawniony w federacji klubu pozyskującego.
Obecnie FIFA wprowadziła do użycia przez kluby Transfer Matching System (TMS). Jest to system, w którym należy zgłosić każdy międzynarodowy transfer zawodnika. Po wpisaniu wszystkich wymaganych szczegółów transferu przez obie jego strony i zatwierdzeniu przez federację kraju, z którego odchodzi zawodnik, system generuje ITC, czyli certyfikat zawodnika.

Ekstraklasa.org